#Bewegingsstelsel #Rheumatologie

Wat?

Meest frequente inflammatoire gewrichtsaandoening (1%)

• polyarticulair en symmetrisch
• soms systeemlijden (met extra-articulaire aantasting)
• erosieve synovitis

→ prototype van een chronische polyarthritis

M/V - 2/3, op elke leeftijd, maar piek 5de-6de decade

Pathogenese?

https://miro.com/app/board/uXjVMRFIkNI=/?share_link_id=18851323770

Kliniek?

Lokaal

Chronische gewrichtspijn

• potentieel elk groot gewricht
  • vooral handen en voeten
  • niet DIP’s (itt psoirasis arthritis)
  • niet axiaal, behalve C1-C2
• partiele remissies en exacerbaties
  • volledig bij palindroom reuma
• symmetrisch vaak
• (ulnaire vingerdeviatie, knoopsgatdeformatie, zwanenhalsdeformatie, duim 90°/90° deviatie, carpal tunnel (CAVE bilateraal))
• (hallux valgus, hamertenen, dwarsvoet)
• (subluxatie, neurologische compressie, CAVE heelkunde/intubatie)

Axiale aantasting

• (sub)luxatie C1-C2
• risico op neurologische compressie
  • indicatie tot chirurgie

Inflammatoire pijnkenmerken

• ochtendstijfheid (vaak 1ste klacht)
• constant en gaat niet over bij rust
• nachtelijke opstoten

Secundaire klachten

• van gewrichtzwelling naar deformaties
  • enkel destructie, geen reparatiefenomeen
• bewegingsbeperking
• immobiliteit
• neurologische klachten

Systeemlijden

Algemene klachten

• moeheid
• vermagering
• koorts

Extra-articulaire manifestaties

• reumatoïde noduli (bijna pathognomisch)
• vasculitis
• sjögren
• amyloïdose

~ associatie met andere immuunziekten

Diagnose?

Rx

• weke delen zwelling
• peri-articulaire osteoporose
• marginale boterosies
  • RANKL verhoogd bij boterosies (regelt osteoclastenactiviteit)
• vernauwing kraakbeenruimtes
• deformaties
• reparatie
  • ankylose

Reumafactor

• sensitiviteit 70%

• specificiteit 80%

• RA + vasculitis enkel als RF positief

  • vasculitis zonder RF-positiviteit sluit RA uit

Anti-CCP

• sensitiviteit 70%

• specificiteit >98%

• vroegtijdig aanwezig

• prognostische waarde

  • meer kans op erosies

Behandeling?

DOEL:

• wijzigen uitkomst RA
• symptoomcontrole
• bewaren integriteit gewricht
• bewaren locomotore functies
• maximale participatie

→ treat to target (in de toekomst obv RNA sequencing classification prognose voospellen)

Klassieke basistherapie

• Methotrexaat (1ste keus)
  • 15mg/w (escalatie tot 20mg/w)
  • oraal/IM/SC
  • monotherapie of anker in combinatietherapie (met DMARD’s bv)
  • foliumzuur associëren & follow-up transaminasen (levertoxiciteit)
• NSAID
• DMARD’s
  • Leflunomide
  • Sulfasalazine
• Corticosteroïden
  • zo weinig mogelijk in 1ste lijn, vrl bridging therapy (maskering)

Biofarmaca

• Anti-TNF
  • Etanarcept vermindert risico op heractivatie TBC
  • Certolizumab kan tijdens gehele zwangerschap
• Anti-CD20 (Rituximab)
• CTLA4/B7 (Abatacept)
• Anti-IL6-R (Tocilizumab)
• JAK-inhibitor (PKI)

Biofarmaca bij voorkeur in associatie met methotrexaat ↔ axSpA

Geen anti-IL17 & anti-IL12/23 ↔ concept SpA

Niet-farmaco-therapeutische zorg

• Chirurgie bij:
  • neurologische compressie C1-C2 (sub)luxatie
  • cervico-occipitale pijn die niet met gewone pijnstillers te stillen is
  • (enkel rx beeld van zware aantasting geen indicatie, enkel opereren bij klachten)
• Te vlug opereren
  • risico zenuwuitval
• Te laat opereren
  • kans op recuperatie gering

Opvolgen behandeling met disease activity score (DAS28) of HAQ score