Schizophrenic Disorders
Schizofrenie & aanverwanten
| ** Schizofrenie** |
Schizofreniforme stoornis | Kortdurende psychotische stoornis | Waanstoornis | Psychotische stoornis door een middel | |
|---|---|---|---|---|---|
| Criteria | Afwijkingen in 2 of meer symptoomdomeinen (min 1 positief) significant aanwezig in een periode van 1 maand: - wanen (+) (>>achtervolgingswaan) - hallucinatie (+) (>>auditief) - gedesorganiseerd denken (+) - gedesorganiseerd of abnormale psychomotoriek (CAVE katatoon gedrag) - negatieve symptomen (-) Niveau van functioneren lager dan bij begin stoornis! Symptomen stoornis gedurende >6m ononderbroken |
// Symptomen stoornis 1m - 6m |
Afwijkingen in 1 of meer symptoomdomeinen (min 1 positief) significant aanwezig in een periode van 1 maand: - wanen (+) - hallucinaties (+) - gedesorganiseerd spreken (+) - gedesorganiseerd of abnormale psychomotoriek (GEEN NEGATIEVE SYMPTOMEN) Symptomen stoornis 1d - 1m Volledige terugkeer naar premorbide niveau van functioneren |
Aanwezigheid van 1 of meer wanen > 1 maand Functioneren niet duidelijk beperkt of gedrag niet vreemd of bizar |
Aanwezigheid van 1 of meer symptoomdomeinen: - wanen (+) - hallucinaties (+) Symptomen ontstaan tijdens of na intoxicatie, na onttrekking of na blootstelling aan geneesmiddel Van het (genees)middel is bekend dat het wanen of hallucinaties kan geven |
Medicamenteuze behandeling
| ** Typische antipsychotica** | Atypische antipsychotica | Partiële dopamine agonist | |
|---|---|---|---|
| Mechanisme | Niet-specifieke blokkade dopamine (D2) receptoren | Veel geringer dopamine antagonisme Daarbovenop ook serotonine receptor antagonisme |
Bij tekort (frontaal) aan dopamine → agonist Bij teveel (limbisch) dopamine → partieel blokkerend |
| Effect | Blokkade in mesolimbische baan → bestrijden van positieve symptomen | Bestrijden positieve symptomen (met minder bijwerkingen) Gunstige werking op negatieve symptomen → betere resocialisatie |
|
| Bijwerking | Blokkade in nigrostriataal systeem: - acuut → extra-piramidaal systeem (reversibel) - chronisch → tardieve dyskinesie (5-10%) (niet-reversibel) Blokkade frontale (mesocorticale) baan: - toename van negatieve -, cognitieve - en affectieve symptomen |
Agranulocytose bij clozapine→ regelmatige controle WBC(-formule) essentieel Metabool syndroom DUUR |
|
| Voorbeeld | Haloperidol | Clozapine Risperidone Paliperidone Quetiapine Olanzapine |
Aripriprazole |
Important
Long-acting-injectables → voor betere compliance, wel meer invasief