Neurobiological Disorders in Development
| ** ADHD - kinderen** | ADHD - volwassenen | ASS - kinderen | ASS - volwassenen | |
|---|---|---|---|---|
| Epidemiologie | 7-8% M>V (2-9:1) |
4-5% M=V |
1/150 M>V (3-4/1) |
1/150 M>V (3-4/1) |
| Etiologie | 80% genetisch bepaald Omgevingsfactoren Laag DA & laag NA → veel noise en weinig signaal |
80% genetisch bepaald Omgevingsfactoren Laag DA & laag NA → veel noise en weinig signaal |
80% erfelijk multi-genetisch | 80% erfelijk multi-genetisch |
| Kenmerken | Persisterend patroon van onoplettendheid (6/9) en/of **hyperactiviteit-impulsiviteit (6/9) → ADHD triade < 12 jaar **al aanwezig, **> 6 maand **Negatieve invloed in **2 of meer settings, significante verstoring **Symptomen niet gepast voor ontwikkelingsleeftijd > impulsiviteit > hyperactiviteit < co-morbiditeit **Makkelijker te diagnostiseren - **Overwegend onoplettendheidstype (20-30%) - Gecombineerd type (50-75%) - Overwegend hyperactief/impulsief type (<15%) |
Persisterend patroon van onoplettendheid (6/9) en/of **hyperactiviteit-impulsiviteit (6/9) → ADHD triade < 12 jaar **al aanwezig, **> 6 maand **Negatieve invloed in 2 of meer settings, significante verstoring < impulsiviteit < hyperactiviteit > co-morbiditeit **Moeilijker te diagnostiseren - **Overwegend onoplettendheidstype (20-30%) - Gecombineerd type (50-75%) - Overwegend hyperactief/impulsief type (<15%) |
Persisterende tekorten in sociale communicatie & interactie - beperkingen in sociaal-emotionele wederkerigheid - beperkingen in non-verbale communicatie - beperkingen in ontwikkelen, handhave & begrijpen van **relaties **Beperkte interesses, activiteiten & herhalende gedragspatronen - stereotiepe zich herhalende motorische bewegingen - sterk vasthouden aan routines - zeer beperkte, gefixeerde interesses - onder-/overgevoeligheid voor zintuiglijke prikkels Al aanwezig vanaf vroegste kinderleeftijd met klinisch significante beperkingen Niet verklaard door een verstandelijke beperkingen Ontwikkelingsanamnese makkelijker |
Persisterende tekorten in sociale communicatie & interactie - beperkingen in sociaal-emotionele wederkerigheid - beperkingen in non-verbale communicatie - beperkingen in ontwikkelen, handhave & begrijpen van **relaties Beperkte **interesses, activiteiten & herhalende gedragspatronen - stereotiepe zich herhalende motorische bewegingen - sterk vasthouden aan routines - zeer beperkte, gefixeerde interesses - onder-/overgevoeligheid voor zintuiglijke prikkels Al aanwezig vanaf vroegste kinderleeftijd met klinisch significante beperkingen Niet verklaard door een verstandelijke beperkingen Vaak moeilijke diagnose wegens moeilijke ontwikkelingsanamnese |
| Secundaire kenmerken | Peuters & kleuters: - ADHD triade: moeilijk still zitten, regelongevoelig, actief & storend gedrag **- ernst van ADHD op 3j belangrijkste indicator van chroniciteit - **verstoorde ouder-kind relaties centraal Lagere school kind - ADHD triade: huiswerk niet afwerken/vergeten, zitplaats verlaten, praten zonder toestemming - sociale problemen centraal - comorbiditeit **psychiatrische stoornissen (60-100%)! **Adolescent: - ADHD triade: zelfregulatie vrl - academisch onderpresteren - comorbiditeit (ODD, middelenmisbruik, depressie, manie, roken) |
Volwassenen - ADHD triade: verstrooidheid, impulsiviteit met grote consequenties, motorische onrust, disorganisatie - professioneel falen - relationele problemen - problemen met zelfwaarde - schade & accidenten - drugsgebruik |
Theory of mind Centrale coherentie Contextblindheid Executieve functies |
Theory of mind Centrale coherentie Contextblindheid Executieve functies |
| Behandeling | Peuter & kleuter: - psycho-educatie ouders - focus op gedragsproblemen mbv oudertraining - medicatie indien onvoldoende Lagereschoolkind: - psycho-educatie ouders - oudertrainingen - klasinterventie - medicatie indien onvoldoende (ev in combinatie met kindgerichte CGT) Adolescent: - medicatie eerste keus ( Stimulantia (methylfenidaat, amfetamine) >> Atomoxetine) - verhogen betrokkenheid adolescent - kindgerichte CGT |
Stimulantia (methylfenidaat, amfetamine) << **Atomoxetine **Behandeling stopt vaak te vroeg, voor men aan ADHD diagnose komt (<20% behandeld) |
Psycho-educatie Diagnostiek Behandeling comorbiditeiten ’Behaviour that challenges’ |
Psycho-educatie Diagnostiek Behandeling comorbiditeiten ’Behaviour that challenges’’ |
| CAVE | Mogelijks onderschatting bij meisjes ADHD NIET gevolg van slechte (op)voeding |
Belangrijke comorbiditeit: - middelengebruik - depressie - angst |