Rhinosinusitis

#Pneumologie #NKO

Wat is het probleem/preciseer de diagnose

_(geslacht/ leeftijd/ klachten/relevante actieve problemen +
nuttige voorgeschiedenis + werkhypothese huidig probleem in 1-2 zinnen)
_

Epidemiologie:

Etiologie:

Symptomen:

Acuut <12w, Chronisch >12w

Zowel viraal als bacterieel: zelflimiterend binnen 2-3 weken

Afnemende klachten na enkele dagen tot een week. Koorts tot 5 dagen
RHINOSINUSITIS KINDEREN EN ZUIGELINGEN
·       Loopneus, verstopte neus

·       Pijn of druk in het aangezicht (soms tand of kiezen bij bukken)

·       Verminderde reuk

·       Hoesten en niezen

·       Algemeen: koorts, malaise		 ·       Prikkelbaarheid

·       Nachtelijke onrust

·       Sufheid

·       Apathie

·       Slecht drinken

Diagnose:

Important

Extra onderzoeken hebben geen meerwaarde in de eerstelijn. Labo, Rx, echo, CT… kunnen onvoldoende het onderscheid maken tussen een virale en een bacteriële sinusitis

1. Definieer het therapeutisch doel

(bv genezend werken, verkorten ziekteverloop, vermijden complicaties acuut of op termijn, afremmen verergering ziekte, symptomatisch comort verbeteren)

Symptomen verlichten

Complicaties vermijden (AB lijken niet bij te dragen aan het voorkomen van -the rather seldom- complicaties)

2. Standaard therapie/geneesmiddelen

(niet-medicamenteus + geneesmiddelen, eerste, tweede, derde… keus)

A. Niet-medicamenteus

B. Medicamenteus
Middel Pijnstilling Nasale vasocontrictoren Antibiotica Intranasale corticosteroïden
Dosering Eerste keus: paracetamol

VW
R/ paracetamol EG 1g
Dt. 1 doos 30 tabl S/ max 4x/d, liefst in een vast
schema bij pijn

kind < 50kg
R/ paracetamol 150 mg/5 ml
Dt. 1 fles van 90 ml
S/ 15 mg/kg max 4x/d toe te dienen met spuit, liefst in vast
schema

Bij onvoldoende effect: NSAID		 R/ Xylometazoline 1g/1ml
Dt/ 1 fles, 10 ml nas spray oplossing
S/ max 4x in elk neusgat spuiten,
max 7d

bij langer gebruik de werking vermindert en er afwijkingen van de mucosa ontstaan, met als gevolg reboundklachten na het stoppen.


CAVE niet <2j		 Eerste keus: Amoxicilline
Kind: 75-100 mg/kg p.d. in 3 giften gedurende 7d
VW: 3x1 g p.d. gedurende 7d


! target is pneumokok → drm hooggedoseerd in het kader van resistentie !


Geen verbetering < 2-3d:
**amoxiclav

**Kind: 75-100mg/kg amox pd in 3 doses, waarvan 37,5-50 mg/kg/d als amoxicilline in monopreparaat
VW: 3g amox pd in 3 doses waarvan 1,5g amoxicilline in monopreparaat

Niet-IgE-gemedieerde penicilline allergie:
Kind: Cefuroxim axetil 30-50mg/kg pd in 3 giften ged 7d, max 3x500 mg pd
VW: Moxifloxacine 400 mg pd gedurende 7d

IgE gemedieerde penicilline-allergie:
Kind: Azithromycine oraal 10mg/kg pd in 1 gift ged 3d
VW: moxifloxacine oraal 400 mg pd ged 7d		 Overweeg bij:
- uitblijven van verbetering >14d
- bij >3-4 episoden per jaar

Gebruik:
- werkt pas na enkele dagen
Gebruik na 7d vasoconstrictoren

1 pufje budenoside (rhinocort) 100 microg 2 dd of 2 pufjes fluticasonpropionaat 50 microg 2 dd
Bijwerkingen - hepatotoxisch bij volw >10g en bij kinderen >150 mg/kg
- levertoxisch mogelijks bij kind, magere vw, hoogbejaarde, ethylisme, ondervoeding, nier- en leverinsufficiëntie		 - systemisch (hypertensie, excitatie of convulsies)
- rebound neuscongestie bij stoppen, rhinitis medicamentosa		 Amox:
- diarree
- GI last
- allergie

Cotrimox
- allergie
- lever- en nierafwijkingen
- Leyll syndroom, Steven Johnson
- hyperkaliemie
(veel bw)		 Epistaxis en irritatie als niet juist gebruik
Important

Antibiotica zijn geïndiceerd bij: Volwassenen die ernstig ziek zijn (purulente rhinorree met koorts, pijn, ernstige beperkingen in het dagelijks functioneren) of koorts langer dan 5 dagen, of opnieuw koorts na initiële verbeteringKinderen die ernstig ziek zijn (hoge koorts, achteruitgang van de algemene gezondheidstoestand) of klachten langer dan 10 tot 15 dagen zonder verbeteringRisicopatiënten. De huisarts oordeelt op basis van risicofactoren, voorgeschiedenis en kliniek wie deze risicopatiënten zijn (bijvoorbeeld oncologische patiënten, immunogecompromitteerde patiënten, kinderen met cerebrospinaal vochtlek…).

3. Controleren op geschiktheid voor deze patiënt

(bestaande pathologie, co-medicatie, allergie)
Middel Pijnstilling Nasale vasocontrictoren Antibiotica Intranasale corticosteroïden
Contra-indicaties - acute nierinsufficiëntie kind <7j Amoxi:
- IgE-gemedieerde penicilline overgevoeligheid

Cotrimox
- ZS
- borstvoeding
- kinderen <2m
- hematologische stoornis
- lever- en nierinsufficiëntie
Interacties Amoxi:
- maculopapuleuze rahs bij allopurinol (ook bij EBV en lymfatische leukemie)
- dosis verminderen bij nierinsuff

4. Praktische uitvoering (voorschrift/advies)

(geef uitleg, maak voorschrift en geef instructies)

Achtergrondinformatie

Een acute rhinosinusitis is een ontsteking van de neus en de sinussen, die bijna altijd wordt veroorzaakt door virussen. De symptomen van deze ontsteking zijn meestal al spontaan verdwenen na 2-3 weken, en duren max 12 weken. Antibiotica heeft hier meestal geen zin. (babies hebben geen sinussen dus zij enkel neusklachten)

Faciliterende factoren:

5. Evaluatie opstellen/controle afspreken

(vervolgafspraak en alarmtekens)

Controle

Alarmsymptomen

Doorverwijzen naar NKO/neuroloog: o Bij optreden van alarmsymtomen o Bij kinderen jonger dan 1 maand met koorts, of jonger dan 3 maand met koorts en ernstig ziek
o Bij geen verbetering na 4 weken behandelen
o → Aanvullend onderzoek: endoscopie + CT sinussen

Bijvragen:

Wat kan nog naast fysiologische neusspray (en wat doen NKO-artsen vaak)?

Welke AB zou je geven? Wetende dat ze IgE gemedieerde peni-allergie heeft.

Alarmsymptomen?

Nasale cortico’s? Weinig onderbouwd, kan je overwegen maar enkel na 7d nasale vc therapie

Non-IgE-mediated allergies are characterized by subacute or chronic symptoms, whereas IgE-mediated allergies are characterized by the rapid onset of symptoms

Bijvraag: lokale en systemische effecten decongestiva, gedekte kiemen bij amoxi (maar had peni-allergie!), doseerschema moxifloxacine (!)

veel vragen over bijwerkingen van alles: moxi, amoxi, NSAID

bij quinolones zochten ze vooral naar de peesruptuur en ontsteking als bijwerking