#Pneumologie

Pathologie

= chronic obstructive pulmonary disease
-> niet volledig reversibel
-> progressief
-> tgv abnormale ontstekingsreactie

Pathogenese

Inflammatie bij COPD tast de kleine luchtwegen aan (bronchiolitis)
Inflammatie bij COP zorgt voor longbeschadiging -> emfyseem

Mechanismen:

1. Hypersecretie en ophoesten van secreten: door meer slijmbekercellen die meer mucus produceren

2. Dyspnoe agv LW obstructie, hyperinflatie en verhoogde ademarbeid
   o Hyperinflatie: bij COPD pten is het moeilijker en duurt het langer om alles uit te ademen, als je inspanning doet wordt je ademhalingsfrequentie opgedreven en dus ga je onvoldoende lang kunnen uitademen om lucht weer volledig uit te ademen = meer lucht in longen = hyperinflatie
   o Hyperinflatie eerst alleen bij inspanning, nadien ook in rust
   o Hyperinflatie bemoeilijkt de AH (je moet maar zelf eens proberen 2x na elkaar diep inademen zonder uit te ademen ertussen) -> verhoogde ademarbeid (zie je aan stand diafragma)

3. Respiratoire insufficiëntie
   o Type I: te weinig O2 -> geef O2, oxygenatie
   o Type II: te weinig O2 + teveel CO2 opstapeling -> ventileren, nl beademen
   o < ventilatie/perfusiestoornissen, daling alveolair oppervlakte & alveolaire hypoventilatie door luchtwegobstructie

4. Pulmonale hypertensie = hoge BD in longcirculatie dat RE-hart overbelast (-> oedeem)

Epidemiologie

Prevalentie:

• 300 miljoen mensen wereldwijd, 3de doodsoorzaak

• 3,4% in België
• Meer mannen dan vrouwen
• Meer bij ouderen, nooit bij kinderen
• Diagnose vanaf 40j

Etiologie

Kliniek

Symptomen:

• hoest
• sputum
• kortademigheid
  • initieel inspanningsgebonden, later in rust
  • verergering tijdens exacerbatie
  • piepende AH
  • meestal progressief toenemende symptomen over verloop van jaren (traag progressief)

Fenotypes:

Pink puffer	Blue bloater
Hyperinflatie staat centraal - Tonvormige thorax - Piepende ronchi en grove crepitaities - Verminderd vesiculair ademgeruis - Doffe harttonen - Gebruik secundaire ademhalingsspieren	Respiratoire insufficiëntie staat centraal - Hypoxie, cyanose - rechter hart decompensatie → stuwing v. Jugularis, oedeem van de onderste ledematen, hepatomegalie

Auscultatie

• Piepende ademhaling
• Verminderd vesiculair ademgeruis

Testen:

• piekstroommeting
• spirometrie
  • verminderde FEV1/FVC
• bloedafname
  • alfa1-anti-trypsinedeficiëntie
  • bloedgas
• radiologie
• CAT/mMRC score
  • COPD assesment test
    • impact van COPD op dagelijks functioneren
  • modified Medical Research Council dyspnea score
    • subjectiefve gewaarwording kortademigheid


Management

Therapeutisch doel

• symptomatische verlichting: COPD onder controle brengen, beperken van klachten, verbeteren van inspanningsvermogen
• vermijden exacerbaties en acute aanvallen

COPD stadiëring

Obv spirometrie

-> meten na bronchodilatatie (4 puffs snelwerekende)
GOLD I: mild COPD (FEV1>= 80%)
GOLD II: matig COPD (50% < FEV1 >= 80%)
GOLD III: ernstig COPD (30% < FEV1 < 50%)
GOLD IV: zeer ernstig COPD (FEV1 < 30%)

Obv symptomen & risico op exacerbatie

MRC <2: niet kortademig tenzij zware inspanning
MRC >2: kortademig, trager moeten wandelen dan leeftijdsgenoot, in rust ook kortademig

CAT <10: weinig symptomen
CAT>10: pathologisch

Niet-medicamenteus

• rookstop!
  • Enige maatregel waarvan bewezen is dat die een invloed heeft op de ESW-afname op lange termijn
  • ASK, ADVISE, ASSESS, ASSIST, ARRANGE
• bewegen (30min/dag) → respiratoire revalidatie
  • beter zwemmen of fietsen dan lopen
• =jaarlijks influenza- en pneumokokkenvaccin
• Longrevalidatie (ged 6m)
• ALTIJD INHALATIETECHNIEK EN THERAPIETROUW NAGAAN

Medicamenteus

• luchtwegverwijders bieden symptomatische behandeling bij klachten, beperkingen en longaanvallen → verbeteren levenskwaliteit maar hebben geen effect op de achteruitgang van longfunctie (enkel rookstop)
• bij ≥ 2 longaanvallen per jaar kan onderhoudsbehandeling met inhalatiecorticosteroïden het risico op een longaanval verkleinen

Acute exacerbatie

→ hoest, sputum, dyspneu (kan zowel viraal als bacterieel)

1. Bronchodilatoren opdrijven: SABA (of ev SAMA)
2. Systemische corticosteroïden: methylprednisolone 32 mg 1 co daags gedurende 5 d
   • bij ernstige exacerbatie
   • evalueer na 1-3d
3. zo nodig AB: bv amoxiclav of bij peni-allergie moxifloxacine
   • 70% ongecompliceerde exacerbaties genezen binnen 4w zonder AB
   • enkel geïndiceerd bij
     • GOLD-stadium D
     • ernstig algemeen ziek zijn en koorts >38°C
     • duidelijke toename sterk purulent sputum
     • onvoldoende verbeteren na 2-4
     • CRP > 40 / CRP 20-40 + purulent sputum
4. Zo nodig: zuurstof
   • streefdoel O2 saturatie > 90-92%
   • titreren gezien risico op carbonarcose bij ernstig COPD

• NIPPV in severe COPD exacerbations and type 2 respiratory insufficiency

Onderhoudsbehandeling

Op voorwaarde puur COPD

1. 50j

2. 20 pakjaren gerookt
3. GEEN astma als kind
4. GEEN astma op volwassen leeftijd
5. GEEN allergie (allergische rhinitis)
6. GEEN verhoogde eosinofilie in bloed

Patiënteneducatie

Achtergrondinformatie

Door een abnormale ontstekingsreactie ontstaat bij COPD een vernauwing van de kleine luchtwegen in de longen, dit is omkeerbaar, en een aantasting van het longweefsel, hetgeen niet omkeerbaar is. Deze reactie wordt uitgelokt door giftige deeltjes en gassen, bijvoorbeeld in sigarettenrook of luchtvervuiling.

1. Als u rookt, ademt u rookdeeltjes in. Deze komen via de longbuisjes bij de longblaasjes.
2. Deze rookdeeltjes zorgen dat uw longen altijd een beetje ontstoken zijn. De longbuisjes worden smaller (nauwer) en er komt meer slijm.
3. Hierdoor komt er schade in de longbuisjes en longblaasjes. Bij COPD gaat deze schade niet meer weg. Uw longen gaan hierdoor minder goed werken. De longblaasjes kunnen minder zuurstof opnemen in uw lichaam. U krijgt vaak last van hoesten, benauwdheid en slijm ophoesten.
4. De vernauwing in uw longen is gedeeltelijk op te heffen met medicatie maar het is niet volledig reversibel (itt asthma bvb). Enkel rookstop zal op lange termijn uw longcapaciteit (1-seconde waarde) een beetje kunnen verbeteren.

Complicaties

1. Acute exacerbatie
   1. herhaalde episodes, frequentie neemt toe afh v GOLD stadium
   2. toename hoest, hoeveelheid sputum en dyspneu
   3. kan infectieus zijn (S. Pneumoniae, H. Influenzae, Moraxella catarrhalis)
2. Acute respiratoire insufficiëntie
   1. o aPO2 < 60 mmHg = partiële respiratoire insufficiëntie
      1. hypoxemie: cyanose (lippen, nagels), tachycardie, verwardheid
   2. Indien ook aPCO2 >50 mmHg: globale respiratoire insufficiëntie
      1. hypercapnie: tachycardie, HT, transpiratie, hypersalivatie, bronchiale hypersecretie, hoofdpijn (VD van BV in hersenen), verminderde visus, spierkrampen, musculaire fibrillaties, « flapping tremor », somnolentie, coma
3. Chronisch rechterhartfalen
4. Pneumothorax
5. Reuzenbulla

Prognose

BODE index

• B MI
• O bstruction
• D yspnea (MRC scale)
• E xercise capacity