Gastro-intestinale pediatrische heelkunde
Algemene heelkunde
Hernia inguinalis |
Hernia umbilicalis |
Appendicitis acuta |
Ileocecale intussusceptie |
|
|---|---|---|---|---|
Wat? |
Frequentste heelkundige aandoening op kinderleeftijd (4%) Belangrijkste oorzaak darmobstructie bij zuigelingen |
Sluitingsdefect wegens vertraagde contractie fibromusculaire umbilicale ring Frequent bij zuigelingen en kleine kinderen (hernia para-umbilicalis bij volwassenen) |
Frequentste heelkundige urgentie bij kinderen (7-8%) | 2de frequentste oorzaak intestinale obstructie en acute buik bij zuigelingen (na HI) Gefixeerde instulping van het ileum in het caecum → veneuze stuwing, cyanose → oedeem → ischemie, necrose |
Etiologie? |
M (8:1) > **zuigelingen 95% indirecte liesbreuk (falende fusie en OPPV) Risicofactoren: • male • prematuur (30%) → ook meer bilateraal • familiale voorgeschiedenis (10%) • geassocieerde aandoeningen |
Risicofactoren: • Prematuriteit • Afrikaans ‘ras’ |
M (2:1) >tienerleeftijd The younger → the rarer but the worse 4 types (phlegmoneus, gangreneus, geperforeerd, appendiculair abces) |
M (2:1), typisch 3m-3j Idiopathisch (90%) of patologisch lead point (10%) |
Kliniek? |
Kliniek Zwelling in de lies • plots ontdekt • intermittent aanwezig • niet pijnlijk • duidelijker bij huilen en/of persen Aanwezige risicofactoren? |
Kliniek Pijnloze bult bij de navel - neemt toe bij drukverhogende momenten (huilen, persen) - goed reponibel - varieert in grootte |
Kliniek - intermittente krampende buikpijn (darm knelt zichzelf af) - na enige tijd bloederige slijmerige stoelgang - braken - klachtenvrije periodes - slaperigheid met zeldzaam neurologische symptomen |
|
Diagnose? |
Lichamelijk onderzoek Eerst contralaterale lies palperen Locatie van testis bepalen Consistentie/inhoud zwelling Craniale aflijning zwelling mogelijk? Zwelling proberen reduceren Geen zwelling te zien? → valsalva → foto thuis Technische onderzoeken Niet nodig Eventueel echo bij ernstige pijn (hydrocoele onder spanning/torsio testis) of niet-palpabele testis |
Op basis van lichamelijk onderzoek • voorzichtige palpatie • vlot reduceerbaar vaak Maak onderscheid hernia umbilicalis ↔ **paraumbilicalis (wel risico op beklemming!) **Technische onderzoeken - niet nodig |
zie schema boek | Lichamelijk onderzoek Tijdens krampen - diffuse gevoeligheid en drukpijnlijkheid Tijdens klachtenvrije episode - soepele buik Soms opgezette, pijnlijke massa Technisch onderzoek - echografie (standaard) (bulls-eye-beeld) - RX colonclysma met waterig contrast (ook therapeutisch) |
Behandeling? |
Hydrocoele Beperkt open AII → ophoping vocht Afwachtende houding → kans op spontane sluiting tot **18-24 maand **Inguinale hernia Meer open annulus inguinalis internus → naast vocht ook herniatie buikorganen Manuele reductie gevold door heelkundige sluiting OPPV - binnen 2-3 weken na diagnose - tenzij verkoudheid, purulent snotteren, koorts - onder algemene anaesthesie en nuchtere dagopname - preventie van beklemming gehernieerde organen of infarct gonaden - keuze open - laparoschopisch afhankelijk van chirurg, enkel voordeel bij: • bilaterale liesbreuken • hernia femoralis • recidieven (zeldzaam? <1%) • meisjes met hernia inguinalis Ovariumherniatie - typisch afgerond, vast en niet reduceerbaar - heelkundige correctie relatieve urgentie |
Afwachtende houding, ouders geruststellen: → beklemming extreem zeldzaam → spontane sluiting eerste 3-4 jaar (5-6 jaar bij afrikaanse kinderen) Indien hernia umbilicalis persisteert of bij een hernia para-umbilicalis → heelkundige correctie - onder algemene anaesthesie en nuchtere dagopname - geen mESH |
1. Antibioticatoediening 2. Vochttoediening 3. Pijnstilling 4. Heelkundige verwijdering ontstoken appendicitis (laparoscopisch minstens even goed als open) (antibiotische afkoeling) Bij appendiculair abces: < 5cm → drainage > 5cm, persisterende koorts → AB, drainage |
Adequate pijnstillling Intraveneus vocht Hydrostatische reductie via RX colonclysma (1ste keus) - bij falen delayed repeated enema Bij hemodynamische instabiliteit, irreponibel, peritonitis → chirurgische exploratie Kans op re-invaginatie 10% (meestal in ee |
Gespecialiseerde heelkunde
Pylorusstenose |
Intestinale malrotatie |
|
|---|---|---|
Wat? |
Pathologische hypertrofie pylorus M (4:1) Typisch week 3-8 |
Aangeboren afwijkende liggen van darmlissen en mesenterium 1/500 Symptomen komen meestal voor de leeftijd van 5 jaar tot uiting (80%) |
Kliniek? |
Voedselbraken • neemt progressief toe • vaak krachtig • geen gal (↔ intestinale malrotatie)• opnieuw honger Failure to thrive |
Vaak asymptomatisch Acute intestinale volvulus en strangulatie • groen braken (alarmsymptoom) • later: pijn bij palpatie en spierverzet • strangulatie dunne darm → ischemie ◦ buikpijn ◦ bloed bij ontlasting (musocale beschadiging) Maagledigingsproblemen • braken • failure to thrive Chronische intermittente onvolledige afsnoering • intermittente buikpijn • krampen/braken • failure to thrive |
Diagnose? |
Lichamelijk onderzoek - fors gewichtsverlies - olijfvormige zwelling (vergrote pylorus) in navelregio - peristaltische golf Technische onderzoeken Bloedonderzoek • hypochloremische metabole alkalose • hypokaliëmie • dehydratatie • (wegens verlies van zuur en vocht) Echografie • verbrede en verlengde pylorus • negatieve echo sluit pylorusstenose uit Röntgenonderzoek • als echo niet conclusief |
Lichamelijk onderzoek Kan volledig normaal zijn Abdominale drukpijn, spierverzet (later) Technische onderzoeken Upper GI contraststudie Echografie (indien positief confirmatie via RX-UGI) (whirlpool sign) - normale echo sluit malrotatie niet volledig uit |
Behandeling? |
EERST: intraveneuze vochttoediening (correctie elektrolyten/zuurbase-evenwicht in functie van capillair bloedgas) Maag leeg via neusmaagsonde Stop orale voeding Pyloromyotomie (laparoscopisch > open) |
Laddse procedure • Manuele devolvulatie • Doorklieving banden van Ladd • Mesenterium verbreden Appendectomie (niet meer standaard) Exploratieve laparoscopie (bij chronische klachten) Darmresectie met aanleg stoma/slijmfistel (bij irreversibele darmschade) (TPN, home PN) (revolvulering zeldzaam) |