#Klinische-vaardigheden #Bewegingsstelsel

Algemeen

Bovenste lidmaat

Schouder

• Inspectie

  • Stand hoofd
  • Stand cervicale wervelzuil
  • Stand thoracale wervelzuil (scolliose)
  • Schouderstand en -contour (countour van pectoralis major, deltoideus, biceps brachii...)
  • Schouderhoogte links en rechts
  Important

  Zowel in voor- als in achteraanzicht

• Palpatie

  • Sternum
  • Sternoclaviculair gewricht
  • Clavicula
  • Acromioclaviculair gewricht
  • Acromion (hoogste punt van de schouder)
  • Subacromiale ruimte
    • glijdt af lateraal van acromion en palpeer daar
  • Processus coracoideus
    • op 2/3 afstand clavicula
    • duim ernaast → caput longum
  • Sulcus intertubercularis
    • duim naast processus coracoideus
    • Met pees caput longum m. biceps
    • Endo- en exorotatie
    • Mediaal hiervan tuberculum minus
    • Lateraal hiervan tuberculum maius
  • Spina scapula (en margo medialis)

• Actief bewegingsonderzoek

  Vergelijk links-rechts door patiënt in staande houding de beweging met beide armen tegelijk te laten uitvoeren

  1. Anteflexie
  2. Retroflexie
  3. Abductie
     1. Sta achter patiënt om te letten op het scapulohumeraal ritme
  4. Exorotatie
     1. Schouder in neutrale stand
     2. Schouder in 90° abductie met elleboog in 90° flexie
  5. Endorotatie
     1. Schouder in neutrale stand
     2. Schouder in 90° abductie met elleboog in 90° flexie

  Artrose geeft eindgradige ROM-beperking → volledige ROM sluit artrose uit

• Passief bewegingsonderzoek

  Onderzoek beide schouders apart. Omvat de schouder met de fixatiehand over het acromioclaviculair gewricht

  1. Anteflexie
  2. Retroflexie
  3. Abductie
  4. Exorotatie
     1. Schouder in neutrale stand
     2. Schouder in 90° abductie met elleboog in 90° flexie
  5. Endorotatie
     1. Schouder in neutrale stand (achter rug)
     2. Schouder in 90° abductie met elleboog in 90° flexie

  ==Artrose geeft eindgradige ROM-beperking → volledige ROM sluit artrose uit ==

• Weerstandstesten

  Test op pijn en krachtsverlies. Sta achter de patiënt.

  Test beide schouders tegelijk. Hou handen in een ‘V’

  1. Abductie (m. deltoideus, m. supraspinatus)
  2. Exorotatie (m. infraspinatus, m. teres minor)
  3. Endorotatie (m. subscapularis)

• Specifieke testen

  • Champagne test (m. supraspinatus)

    1. Bovenarmen in 60° flexie en abductie
    2. Voorarmen 45° geplooid (fictieve glazen in de handen)
    3. Tegen weerstand neerwaartse druk
       1. drukken boven elleboog!

  • O’ Brien test (caput longum pees m. biceps)

    1. Arm in anteflexie en hand in pronatie (voor elongatie biceps)
    2. Vervolgens arm in adductie
    3. Tegen weerstand neerwaartse druk thv pols

  • Belly Press test (m. subscapularis)

    1. Met handpalmen tegen buik drukken
    2. Ellebogen naar voren brengen
    3. Tegen weerstand ellebogen terug duwen

  • Functionele testen

    1. Hand-nek test (nadruk op exorotatie)
    2. Hand-rug test (nadruk op endorotatie)
    Important

    Referentie tov wervelzuil kunnen benoemen

  • Crossadductie test (acromioclaviculaire pathologie)

    1. Sta achter patiënt
    2. Hou contralaterale schouder vast
    3. Breng ipsilaterale arm in anteflexie en vervolgens in volledige horizontale adductie.
    4. Vraag naar pijn van boven op de schouder

  • Instabiliteitstesten

    Apprehensietest en relocatietest (anterieure instabiliteit)

    1. Patiënt in ruglig
    2. Schouder in 90° abductie
    3. Geforceerde maximale exorotatie

    Humeruskop komt naar voor en eventueel pijn en/of aanspannen schoudermusculatuur

    → apprehensietest positief

    Humeruskop induwen en opnieuw test uitvoeren en eventueel minder pijn door stabilisatie schouder

    → relocatietest positief

    Posterieure stresstest (posterieure instabiliteit)

    1. Patiënt in ruglig
    2. Schouder in 90° anteflexie met elleboog geplooid
    3. Linkerhand aan posterieure zijde schouder
    4. Druk met rechterhand op de elleboog in de richting van de humerus

    Humerus wordt naar posterieur in het gewricht geduwd en eventueel pijn

    → posterieure stresstest positief

Elleboog

• Inspectie

  • Cubitus valgus in anatomische stand
  • (Gelijkbenige) driehoek bij 90° flexie (tss epicondylus medialis, olecranon & epicondylus lateralis)

• Palpatie

  • Epiconcylus medialis (aanhechting pols- en handflexoren)
  • Sulcus n. ulnaris (met n. ulnaris)
  • Olecranon (met bursa olecrani)
  • Epicondylus lateralis (aanhechting pols- en handextensoren)
  • Articulatio humeroradialis (met caput radii)
    • Voel je bewegen bij pro-en supinatie
  • Elleboogplooi met pees m. biceps en massief m. brachioradialis

• Actief bewegingszonderzoek

  Vergelijk links-rechts door patiënt beide armen tegelijk te doen bewegen

  Uitgangspositie flexie-extensie: anatomische stand met hand in supinatie

  1. Flexie
  2. Extensie

  Uitgangspositie pro-supinatie: neutraalstand (duimen omhoog) met elleboog in 90° flexie tegen flank gefixeerd

  1. Pronatie
  2. Supinatie

• Passief bewegingsonderzoek

  Onderzoek beide ellebogen apart

  Uitgangspositie flexie-extensie: anatomische stand met hand in supinatie

  1. Flexie
  2. Extensie

  Uitgangspositie pro-supinatie: neutraalstand (duimen omhoog) met elleboog in 90° flexie tegen flank gefixeerd

  1. Pronatie
  2. Supinatie

• Weerstandstesten

  Uitgangspositie flexie-extensie: anatomische stand met hand in supinatie

  1. Flexie
  2. Extensie

  Uitgangspositie pro-supinatie: neutraalstand (duimen omhoog) met elleboog in 90° flexie tegen flank gefixeerd

  1. Pronatie
  2. Supinatie

• Specifieke testen

  • Tenniselleboog (triade)

    1. Drukpijnlijkheid

       1. Thv extensorpezen op epicondylus lateralis

    2. Weerstandstest

       1. Dorsaalflexie pols

    3. Elongatietest

       1. Elleboog in extensie
       2. Schouder in maximale endorotatie en retroflexie
       3. Maximale palmaire flexie gevolgd door maximale ulnaire deviatie

  • Golferselleboog (dyade)

    1. Drukpijnlijkheid

       1. Thv flexorpezen op epicondylus medialis

    2. Weerstandstest

       1. Palmairflexie pols
       2. Ondersteun met uw ene hand de elleboog
       3. Met andere hand breng je pols in supinatie en 45° dorsiflexie
       4. Vraag om pols te plooien tegen weerstand

  • Stoeltest

    1. Met gestrekte elleboog stoel opheffen
    2. Dit is een elongatie- en weerstandstest

Pols & Hand

• Inspectie & Palpatie

  Handrug

  • Processus styloideus radii
  • Processus styloideus ulnae
  • Carpalen (2 rijen)
  • Articulatio carpometacarpaal I
  • Metacarpalen
  • Metacarpophalangeaal I tot V
  • Vingers: proximaal interphalangeaal gewricht (PIP) – distaal interphalangeaal gewricht (DIP)

  Handpalm

  • Thenar
  • Hypothenar
  • Carpal tunnel
  • Os pisiforme
  • m. palmaris (oppositie pink & duim)

  Anatomische snuifdoos

  • m. extensor pollicis longus
  • m. extensor pollicis brevis + m. abductor pollicis longus
  • Processus styloideus radii
  • Os scaphoideum
  • Carpometacarpaal gewricht I

• Actief bewegingsonderzoek

  Vergelijk links-rechts door beide handen tegelijk te laten bewegen

  Uitgangspositie flexie-deviatie:  ellebogen in 90° flexie tegen de flank gefixeerd, voorarmen in pronatie (handpalm naar onder).

  1. Palmaire flexie
  2. Dorsiflexie (extensie)
  3. Ulnaire deviatie
  4. Radiale deviatie

  Uitgangspositie pro-supinatie**: ellebogen in 90° flexie tegen de flank gefixeerd, vooramen in neutraalstand (=duimen omhoog).**

  1. Pronatie
  2. Supinatie

• Passief bewegingsonderzoek

  Beide polsen apart

  Uitgangspositie flexie-deviatie:  ellebogen in 90° flexie tegen de flank gefixeerd, voorarmen in pronatie (handpalm naar onder).

  1. Palmaire flexie
  2. Dorsiflexie (extensie)
  3. Ulnaire deviatie
  4. Radiale deviatie

  Uitgangspositie pro-supinatie**: ellebogen in 90° flexie tegen de flank gefixeerd, vooramen in neutraalstand (=duimen omhoog).**

  1. Pronatie
  2. Supinatie

• Weerstandstesten

  Uitgangspositie flexie-deviatie:  ellebogen in 90° flexie tegen de flank gefixeerd, voorarmen in pronatie (handpalm naar onder).

  1. Palmaire flexie
  2. Dorsiflexie (extensie)
  3. Ulnaire deviatie
  4. Radiale deviatie

  Uitgangspositie pro-supinatie**: ellebogen in 90° flexie tegen de flank gefixeerd, vooramen in neutraalstand (=duimen omhoog).**

  1. Pronatie
  2. Supinatie

• Specifieke testen

  • Evaluatie symmetrie flexie-extensie

    1. Handruggen tegen elkaar
    2. Handpalmen tegen elkaar

  • Carpal tunnel syndroom (triade)

    1. Teken van Tinel

       1. Pols in dorsiflexie
       2. Klop met top vinger/reflexhamer op pols ventraal thv carpal tunnel

       Tintelingen (paresthesiën) in het gebied van de n. medianus

       → teken van tinel positief

    2. Test van Phalen

       1. Handruggen tegen elkaar gedurende 1 minuut (maximale plamaire flexie)

       Door klemming n. medianus thv carpal tunnel kunnen er tintelingen zijn in het gebied van de zenuw

       → test van phalen positief

    3. Omgekeerde test van Phalen

       1. Handpalmen tegen elkaar gedurende 1 minuut (maximale dorsiflexie)

       Door klemming n. medianus thv carpal tunnel kunnen er tintelingen zijn in het gebied van de zenuw

       → omgekeerde test van phalen positief

       Important

       Gebied van de n. medianus → 1ste, 2de, 3de en binnenzijde 4de straal

Duim & Vingers

• Actief bewegingsonderzoek

  Vergelijk links-rechts door patiënt beide handen tegelijkertijd te laten bewegen. De duim wordt apart getest.

  Vingers

  • MCP
    • Flexie - Extensie
    • Abductie - Adductie
  • PIP en DIP
    • Flexie - Extensie

  Duim

  • Op zichzelf
    • Flexie - Extensie
  • Tov hand
    • Abductie - Adductie
    • Oppositie - Repositie

• Passief bewegingsonderzoek

  Onderzoek de vingergewrichten individueel. Fixeer steeds proximaal van het gewricht.

  Vingers

  • MCP
    • Flexie - Extensie
    • Abductie - Adductie
    • Rotatie
  • PIP
    • Flexie - Extensie
  • DIP
    • Flexie - Extensie

  Duim

  • Op zichzelf
    • Flexie - Extensie
  • Tov hand
    • Abductie - Adductie
    • Oppositie - Repositie

• Weerstandstesten

  Onderzoek de vingergewrichten individueel

  Vingers

  • MCP
    • Flexie - Extensie
    • Abductie - Adductie
  • PIP
    • Flexie- Extensie
  • DIP
    • Flexie - Extensie

  Duim

  • Flexie
  • Extensie
    • Thv nagel
    • Thv proximale falanx
  • Adductie
  • Abductie

• Specifieke testen

  Duim

  De Quervain tendinitis (triade)

  → Tendovaginitis van de m. abductor pollicis longus en de m. extensor pollicis brevis opsporen

  1. Drukpijnlijkheid

     1. Thv processus styloïdeus van de radius

  2. Weerstandstest

     1. Strek duim tegen weerstand

  3. Elongatietest (test van finkelstein)

     1. Duim in adductie en flexie
     2. Maak een vuist over de dium
     3. Maximale ulnaire deviatie

     Pijn over verloop van de pezen

     → test van finkelstein positief

     Important

     CAVE: ook positief bij rhizartrose (artrose duimbasis)

Onderste lidmaat

Bekkengordel & heup

• Inspectie

  Gestrekte heupen en knieën, voeten recht vooruit (nulstand)

  • Ventraal
    • Bekkenstand (ahv SIAS)
    • Massief m. quadriceps femoris
  • Lateraal
    • Stand heup, knie, enkel (loodlijn door trochanter maior, fibulakop en malleolus lateralis)
    • M. Tensor fasciae latae en tractus iliotibialis
  • Dorsaal
    • Lumbale lordose
    • M. erector spinae (paravertebrale spieren)
    • Stand bekken (ahv cristae ilacae)
    • Bilcontouren (m. glutei) en -plooien
    • Massief hamstrings
  • Looppatroon
    • LAAT PATIENT ALTIJD STAPPEN!

• Palpatie

  • Staand
    • Cristae iliacae
    • SIAS
    • M. quadriceps femoris
    • M. tensor fasciae latae & tractus iliotibialis
    • M. erector spinae
    • M. gluteus maximus
    • Hamstrings
    • Adductoren
  • Zijlig (onderste been gestrekt, bovenste been gebogen)
    • Trochanter major (aanhechting m. gluteus medius & minimus)
    • Bursa trochanterica
  • Buiklig
    • Tuber ischiadicum (aanhechting hamstrings)
  • Ruglig
    • Liesstreek
    • Os pubis met symphisis pubica (aanhechting buikspieren & adductoren)

• Actief bewegingsonderzoek

  Ruglig

  1. Flexie
  2. Abductie (voet moet naar boven gericht blijven zodat heupgewricht niet roteert)
  3. Adductie (hef contralaterale been op)

  Buiklig

  1. Extensie

• Passief bewegingsonderzoek

  Ruglig

  1. Flexie
  2. Abductie (voet moet naar boven gericht blijven zodat heupgewricht niet roteert)
  3. Adductie (hef contralaterale been op)
  4. Exo- en endorotatie met gestrekte benen
  5. Exo- en endorotatie met heup en knie in 90° flexie

  Exo/endorotatie op beide manieren doen

  Buiklig

  1. Extensie

• Weerstandstesten

  Ruglig

  1. Flexie
     1. Met gestrekt been
     2. Met heup in 90° flexie
  2. Abductie (voet moet naar boven gericht blijven zodat heupgewricht niet roteert)
     1. Met gestrekte benen
     2. Met knieën in 90° flexie en voetzoelen op de tafel
  3. Adductie (hef contralaterale been op)
     1. Met gestrekte benen
     2. Met knieën in 90° flexie en voetzoelen op de tafel

  Buiklig

  1. Extensie

• Specifieke testen

  • Bursitis trochanterica

    1. Zijlig
       1. Onderste been gestrekt
       2. Bovenste been gebogen met knie op onderzoekstafel
    2. Zo wordt tochanter majoi tegen bursa trochanterica gedrukt
    3. Lokale drukpijn thv trochanter major

  • Teken van Trendelenburg

    1. Op 1 been staan
       1. Steun op pijnlijke kant
       2. Pijn R → leunt R → wrschnlk heuppathologie
       3. Pijn R → leunt L → wrschnlk kniepathologie
    2. Andere been 90° flexie heup en 90° flexie knie
    3. Indien heup met geheven been begint uit te zakken (bilplooi geheven been lager dan steunbeen) → verzwakking heupabductoren steunbeen

  • Adductorentendinopathie (triade)

    In ruglig met knie in flexie en voet tegen mediale zijde van contralaterale knie

    1. Drukpijnlijkheid (thv insertie adductoren aan os pubis)
    2. Weerstandstest (adductie tegen weerstand)
       1. Fixeer met andere hand bekken thv crista illiaca!
    3. Elongatietest (abductie en exorotatie - maak een 4)
       1. Fixeer met andere hand bekken thv crista illiaca!

  • Handgreep van Thomas

    1. Patiënt in ruglig
    2. Hand thv lumbale lordose
    3. Met andere hand flexie heup en knie
       1. Vraag patiënt om deze flexie te onderhouden

    Flexie andere heup of bovenbeen of verlies contact met tafel (ander been moet gestrekt blijven)

    → verkorting heupflexoren

Knie

• Inspectie

  • Ventraal
    • Kniestand (recht, genua vara, genua valga)
    • Patella (hoogte, stand tov middellijn)
    • Musculus quadriceps femoris (m. vastus medialis, lateralis, intermedius)
  • Lateraal
    • Genu flexum/recurvatum
    • M. tensor fasciae latae & tractus iliotibialis
  • Dorsaal
    • Knieplooien
    • Hamstrings
    • Knieholte
    • M. gastrocnemicus

• Palpatie

  • Ventraal

    • M. quadriceps femoris
    • Patella
    • Recessus suprapatellaris
    • Bursa prepatellaris
    • Patellapees (ligamentum patellae)
    • Tuberositas tibiae

  • Mediaal

    • Femur: condylus medialis
    • Tibia: condylus medialis
    • Mediale gewrichtsspleet
    • Ligamentum collaterale mediale
    • Pezen van de m semitendinosus en m semimembranosus

  • Lateraal

    • Femur: condylus lateralis
    • Tibia: condylus lateralis (aanhechting tractus iliotibialis)
    • Laterale gewrichtsspleet
    • Ligamentum collaterale laterale: plaats de buitenenkel van het te onderzoeken been op de tibia van het contralateraal been met knie in flexie en heup in exorortatie = cijfer 4. Palpeer het fibulakopje en palpeer verdere richting craniaal. Het LCL is koordvormig duidelijk te palperen.
    • Pees m. biceps femoris
    • Caput fibulae (waarop het lateraal collateraal ligament zich aanhecht)
    • Tractus iliotibialis

• Actief bewegingsonderzoek

  In ruglig met gestrekte benen

  1. Flexie
  2. Extensie

• Passief bewegingsonderzoek

  In ruglig met gestrekte benen

  1. Flexie
  2. Extensie
  3. Exo- & endorotatie
     1. Enkel in 90° flexie mogelijk, anders locked knee

• Weerstandstesten

  1. Flexie
     1. In buiklig
  2. Extensie
     1. Zittend
     2. In ruglig

• Specifieke testen

  Strekapparaat

  Patellofemorale testen

  • Passieve mobilisatie patella

    1. Gestrekte knie
    2. Beweeg patella tss duim en wijsvinger

  • Palpatie patellaire facetten

    1. Gestrekte knie
    2. Oefen lateraaldruk uit
    3. Met vingertoppen andere hand palpeer je mediale facet
    4. Zelfde met laterale facet

  • Patellacompressietest (teken v. Zohlen)

    Methode 1

    1. Gestrekte knie
    2. Fixeer patella
    3. Druk patella in trochleaire groeve met duimmuis

    Methode 2

    1. Plaats andere hand in vuist onder kniekuil
    2. Fixeer hiel
    3. Vraag patiënt om knie te strekken (m. quadriceps opspannen)

  • Patelladislocatietest (subluxatie-luxatie)

    1. Knie in 30° flexie
    2. Patella maximaal naar lateraal bewegen met beide duimen

    Pijn of patellaluxatie
    → positieve patelladislocatietest

  • Unipodaalstand

    1. Patiënt staat op 1 been
    2. Knie in 15° flexie

    Pijn thv patella of tuberositas tibia
    → test positief

  • Meten omtrek bovenbeen

    Net boven kniegewricht en 18cm erboven

  Kniegewricht

  Vocht in kniegewricht

  • Patelladans (hydropstest)

    1. Gestrekte knie
    2. Met handpalm recessus suprapatellaris naar distaal leegstrijken
    3. Met wijsvinger andere hand verticale druk op patella uitoefenen
    4. Test is positief wanneer patella verende reactie geeft

  • Meer sensitieve patellavochttest

    Lateraal leegstrijken dan terugduwen

  Meniscusscheur

  • Test van Mc Murray

    1. In ruglig met heup en knie in 90° flexie
    2. Fixeer met duim en wijsvinger gewrichtsspleet (lateraal en mediaal)
    3. Omvat met andere hand calcaneum
    4. Repitief krachtige endo- en exorotaties

  • Vereenvoudigde test

    1. Patiënt in ruglig
       1. Heup in 45° flexie
       2. Knie in 90° flexie
       3. Hiel op tafel
    2. Fixeer met 1 hand thv mediale kniezijde, de knie tegen uw lichaam
    3. Omvat met andere hand voorvoet in dorsiflexie
       1. Hiel moet op tafel blijven!
    4. Krachtige repititieve endo-en exorotatie

    Klikgeluiden en/of pijn tgv gewrichtsspleet

    → positieve vereenvoudigde test

  • Test van Apley

    1. Patiënt in buiklig
       1. Knie in 90° flexie
       2. Voet in dorsiflexie
    2. Met beide handen endo- en exorotatie onderbeen
       1. Tegelijkertijd ook axiale druk

    Pijn thv gewrichtsspleet

    → positieve test van Apley

  Stabiliteitstesten knie

  Collaterale banden

  • Valgustest (ligamentum collaterale mediale)
    1. 15-20° flexie knie
    2. Voer valgiserende beweging uit
  • Varustest (ligamentum collaterale laterale)
    1. 15-20° flexie knie
    2. Voer variserende beweging uit

  Kruisbanden

  • Voorste schuifladetest

    1. In ruglig met knie in 90° flexie en voet plat op tafel
    2. Fixeer voet door erop te zitten
    3. Omvat met beide handen tibiaplateau met duimen op tuberositas tibia
    4. Trek tibia naar voor tov femur

    Toegenomen verschuiving van tibia naar ventraal

    → voorste kruisbandletsel

  • Achterste schuifladetest

    1. In ruglig met knie in 90° flexie en voet plat op tafel
    2. Fixeer voet door erop te zitten
    3. Omvat met beide handen tibiaplateau met duimen op tuberositas itbia
    4. Duw tibia naar achter

    Toegenomen verschuiving tibia naar dorsaal

    → achterste kruisbandletsel

  • Lachman test

    1. Patiënt in ruglig
       1. Knie in 20° flexie
    2. Fixeer
       1. met 1 hand distale bovenbeen (duim van boven)
       2. met andere hand proximale onderbeen
    3. Beweeg
       1. femur naar dorsaal
       2. tibia naar ventraal

    Toegenomen verschuiving tussen femur en tibia

    → positieve Lachman test

  • Alternatieve Lachman test

    1. Patiënt in ruglig
       1. Knie in 20° flexie
       2. Knie onder femur patiënt
    2. Omvat
       1. met 1 hand distale bovenbeen (duim van boven)
       2. met andere hand proximale onderbeen
    3. Beweeg
       1. femur naar dorsaal
       2. tibia naar ventraal

    Toegenomen verschuiving tussen femur en tibia

    → positieve Lachman test

Enkel & voet

• Inspectie

  • Spierbuik m. gastrocnemicum
  • Achillespees
  • Calcaneum
  • Valgushoek (tss achillespees met calcaneum)
  • Malleolus medialis & lateralis
  • Lengtegewelf (normaal gewelf, platvoet of bolvoet?)

• Palpatie

  • Mediaal
    • Achillespees
    • Malleolus medialis
    • Talonaviculair gewricht
    • Pees m. tibialis posterior
    • Metatarsaal I
    • Metatarsophalangeaal I gewricht
    • Ligamentum deltoideum (mediale gewrichtsbanden)
    • Hallux (hallux valgus)
    • Lengtegewelf
  • Voetrug
    • Pees m. tibialis anterior
    • Pees m. extensor hallucis longus
    • Pees m. extensor digitorum longus
    • Anterieure zijde bovenste spronggewricht
    • Os naviculare
    • Metatarsalen I tot V
    • Metatarsophalangeale gewrichten
    • Teen I tot V (hallux valgus, hamerteen, spreidvoet)
  • Lateraal
    • Achillespees
    • Malleolus lateralis
    • Pezen mm. peronei (brevis et longus)
      • mm. peronei brevis loopt verder en hecht vast aan processus styloideus metatarsaal V
    • Metatarsaal V
    • Metatarsophalangeaal V gewricht
    • Calcaneofibulair gewricht
    • Tuberositas metatarsaal V
  • Voetzool

  ~ pt zit op onderzoekstafel met voeten over rand ~

  • Lengtegewelf
  • Dwarsgewelf
  • Tuber calcanei
    • Met aanhechting fascia plantaris (hielspoor)
  • Metatarsaalkoppen
  • Eeltverdeling

• Actief bewegingsonderzoek

  ~ pt zit op onderzoekstafel met voeten over rand ~

  Bovenste spronggewricht

  • Dorsiflexie
  • Plantaire flexie

  Metatarsophalangeaal & interphalangeaal

  • Flexie
  • Extensie

• Passief bewegingsonderzoek

  ~ pt zit op onderzoekstafel met voeten over rand ~

  Bovenste spronggewricht

  • Dorsiflexie
  • Plantaire flexie

  Onderste spronggewricht

  • Varus / Valgus
    • Met voet in dorsiflexie
  • Pro- en supinatie
    • Met voet in neutraalstand
    • Met 1 hand calcaneum fixeren
  • In- en eversie
    • Met voet in plantaire flexie
    • Met 1 hand calcaneum fixeren
    • Ook vagus en valgus ondertussen
  • Flexie en extensie
    • MTP, PIP, DIP

• Weerstandstesten

  • Dorsiflexie
  • Plantaire flexie

• Specifieke testen

  • Inversietrauma

    1. Drukpijnlijkheid

       1. Thv lig talofibulare ant, post & lig calcaneofibulare
       2. Thv achterrand malleolus lateralis
       3. Thv tuberositas metatarsaal V
       4. Thv os naviculare

    2. Inversietest

       1. Voet over tafelrand in plantaire flexie
       2. Omvat met 1 hand het calcaneum en breng in varus
       3. Omvat met andere hand middenvoet en breng in supinatie

    3. Voorste schuifladetest

       1. Voet over tafelrand
       2. Met 1 hand enkelvork tegen tafel
       3. Met andere hand calcaneum omvatten
          1. Voet rust in dorsiflexie tegen onderarm
       4. Opwaartse beweging
          1. Vergelijk L en R

       Toegenomen beweeglijkheid

       → ruptuur lig. talofibulare anterius

  • Achillespees, hiel & voetzool

    1. Patiënt in buiklig
    2. Palpeer
       1. Achillespees (nodules bij een degeneratieve achillespeestendinopathie)
       2. Insertieplaats achillespees thv calcaneum
          1. Drukpijn bij instertietendinopathie
       3. Malleolus lateralis en -medialis
       4. Tarsal tunnel
          1. Tss malleolus medialis en calcaneum
          2. Teken van tinel (n. tibialis)
       5. M. tibialis posterior pees
       6. Aanhechting fascialis plantaris (tuber calcanei)
          1. Drukpijn mediaal aan achterzijde hiel bij fascitis plantaris en hielspoor
          2. Met rugzijde middelvinger drukken
       7. Teken van Thompson
          1. Patiënt in buiklig
          2. Breng de knie in 90° flexie
          3. Knijpen op de kuitspier lokt een plantairflexie van de voet uit. Bij een totale ruptuur van de achillespees is dit niet meer het geval.

  • Metatarsophalangeale gewrichten

    1. Palpatie

       1. Drukpijn in het midden van de voorvoet
          1. Best thv metatarsaalkoppen
          2. Beste palpatie via mobilisatie MTP gewricht 2 - 4
       2. Doorgezakt voorste gewelf (met eeltvorming)

       → metatarsalgie

    2. Teken van Morton

       1. Transversale druk op MTP gewrichten
          1. Voetboog verstrijkt

       Pijn in overeenkomend gebied (meestal tss teen 3 & 4)

       → Morton neurinoom (interdigitale neuralgie tussen teen 3 & 4)

  • Beenlengteverschil

    1. Inspectie L & R

       1. Hoogte SIAS
       2. Crista illiaca
       3. Bilplooien
       4. Knieplooien

    2. Meting

       1. Afstand tss SIAS en malleolus medialis bij gestrekt been
       2. Max 1 cm verschil

    3. Teken van Galleazi

       1. Patiënt in ruglig
          1. Knie 90° flexie
          2. Malleoli medialis tegen elkaar
          3. Voetzolen op tafel

       1 knie hoger?

       → tibia van die kant langer of tibia van andere kant korter

       1 knie meer voorwaarts?

       → lengteverschil bovenbeen

Wervelzuil

Cervicaal

• Inspectie

  • Stand hoofd (scheefstand evt)
  • Stand hals (torticuollis evt)
  • Stand schouders
  • Fysiologische cervicale lordose

• Palpatie

  • Protuberantia occipitalis externa
  • Processus mastoideus
  • Processus spinosus C2 (eerste benige knobbel)
  • Processi spinosi C3 tot C6 (te palperen bij retroflexie)
  • Processus spinosus C7: meest prominent bij anteflexie
  • Differentieer C6 en C7 door vingertoppen van wijsvinger en middenvinger t.h.v. de processi spinosi van C6 en C7 te plaatsen terwijl je lateraal van de patiënt staat. Voer een maximale retroflexie uit en de vingertop die in de diepte naar ventraal verdwijnt bevindt zich t.h.v. C6, processus spinosi C7 blijft.
  • Ligamentum nuchae: een septum in de mediaanlijn van de nek, vanaf de protuberantia occipitalis externa tot de processi spinosi van de onderste halswervels. Palpeer bij anteflexie.
  • M. trapezius : pars descendens
  • Paravertebrale musculatuur

• Actief bewegingsonderzoek

  • Anteflexie
  • Retroflexie
  • Rotatie L en R
  • Lateroflexie L en R

• Passief bewegingsonderzoek

  • Anteflexie
  • Retroflexie

  ~ zittend ~

  • Rotatie L en R
    • fixeer contralaterale schouder
  • Lateroflexie L en R
    • fixeer contralaterale schouder

• Specifieke testen

  Compressiepijn processi spinosi

  Test van Spurling

  Gecombineerde retroflexie-lateroflexie-rotatie met axiale compressie

  Testen van facettaire en radiculaire pathologie

  • Breng hoofd in retroflexie, lateroflexie en rotatie
  • Fixeer contralaterale schouder
  • Voer een axiale druk uit

Thoracaal

• Inspectie

  • Stand van de schouders (schouderhoogte)
  • Scapulae
  • Fysiologische thoracale kyfose
  • Scoliose
  • Gibbus: bochel aan de convexe zijde van de scoliose
  • Spieren: m. trapezius, m. supraspinatus, m. infraspinatus, m. teres minor en maior, m. latissimus dorsi, m. erector spinae

• Palpatie

  • Scapulae met referentiepunten: spina scapulae en angulus inferior
  • Processus spinosus T3 en T7
    • T3 is te vinden door spina scapulae van lateraal tot mediaal te palperen
    • T7 is te vinden door angulus inferior te verbinden
  • Costovertebrale junctie (een duimbreedte lateraal van processi spinosi)
  • Paravertebrale musculatuur

• Actief bewegingsonderzoek

  ~ zittend ~

  • Rotatie

• Passief bewegingsonderzoek

  ~ zittend ~

  • Rotatie
    • 1 hand op voorzijde schouder, andere op achterzijde romp
    • Fixeer knieën en zo bekken

• Specifieke testen

  • Kloppijn wervels

    1. Patiënt zit voorovergebogen met kin op borst
    2. Klop met ulnaire zijde vuist op thoracale wervels
       1. Van boven naar onder en omgekeerd
       2. Test is positief als pt op identiek dezelfde plaats pijn aangeeft

  • Meten thoraxexpansie of ademhalingsexcursie

    Test voor beweeglijkheid costovertebrale gewrichten

    1. Patiënt staat recht
    2. Omvat thorax met meetlint
       1. M: thv processus xyphoideus
       2. V: midsternaal
    3. Vraag maximaal uit te ademen en vervolgens maximaal in te ademen
       1. Meet het verschil
       2. > 5cm

Lumbaal

• Inspectie

  • Stand cristae iliacae
  • Stand van bilplooien
  • Lordose (thoracolumbaal)
  • Scoliose

• Palpatie

  • Processus spinosus L1
    • t.h.v. onderrand onderste ribben
  • Overgang processi spinosi L4-L5
    • t.h.v. lijn tussen cristae iliacae
  • Overgang processi spinosi L5-S1
  • Spina iliaca posterior superior (SIPS) (kuiltjes)
    • → processus spinosus S2
  • Sacro-iliacale gewrichten: caudaal en anterieur van de SIPS
  • Facetgewrichten L4-L5 en L5-S1
    • Lokaliseer de tussenwervelruimte en ga 1 duimbreedte lateraal van de mediaanlijn.
  • Os sacrum
  • Paravertebrale musculatuur

• Actief bewegingsonderzoek

  • Anteflexie
  • Retroflexie
  • Lateroflexie L & R

• Specifieke testen

  • Kloppijn wervels

    1. Patiënt zit voorovergebogen met kin op borst
    2. Klop met ulnaire zijde vuist op thoracale wervels
       1. Van boven naar onder en omgekeerd

    Pijn op de identieke plaats

    → positieve kloppijn

  • Test van Kemp

    Testen van facettaire en radiculaire pathologie

    1. Breng pt in retroflexie, rotatie en lateroflexie
       1. Met gestrekte benen!!
    2. Fixeer bekken
       1. Hand achter lordose
    3. Voer een axiale druk uit
       1. Door aan de arm van de patiënt te trekken

    Gecombineerde retroflexie-rotatie-lateroflexie met axiale compressie

  • Schöber index

    1. Markeer L4-L5
    2. Markeer een punt op middellijn 2 cm naar onder
    3. Markeer vanaf dit punt op middellijn 10 cm naar boven
    4. Maximale anteflexie
    5. Afstand tussen 2 punten > 13 cm → test normaal

  • Worteltesten

    Teentest (S1)

    • Alternerend op tenen staan

    Hieltest (L5)

    • Alternerend op hielen staan

    (test bij indeukingsfractuur teen/hielstand en reflexen → ken de niveau’s van teen-, hieltest en verschillende reflexen)

  • Radiculaire testen

    1. Teken van Lasègue
       1. Hef gestrekte been op (met hand onder hiel)

    Uitstralende pijn onder knie

    → test van Lasègue positief

    1. Test van Bragard
       1. Bij aanwezige Lasègue
       2. Laat aansluitend been zakken tot pt geen pijn meer voelt
       3. Voer dorsiflexie uit

    Als pijn terugkeert

    → Test van Bragard positief

    1. Bowstringsign

       1. Breng pijnlijk geplooide been over uw schouder
       2. Palpeer met beide duimen tussen koppen van hamstrings (enkele cm’s proximaal van fossa poplitea)

       Door diepe druk thv n. ischiadicus kan er lokale en/of uitstralende pijn optreden

       → Bowstringsign positief (bijkomend teken om radiculopathie L5-S1 te bevestigen)

Diagnostisch landschap