Kiemen
#Klinisch-redeneren #Infectiologie
| ** Reservoir** | Klinische beelden | Resistentie | |
|---|---|---|---|
| S. Aureus (MSSA-MRSA) | - Huid, neus (10%, meer bij diabetes) - Katheters |
- Huid-en weke delen infectie (cellulitis), wondinfecties, katheterinfecties, protheseinfecties (nosocomiale infecties) - Arthritis, osteomyelitis - <CAP (na influenza), aspiratiepneumonie - Endocarditis - Bacteriëmie met secundaire strooihaarden (spondylodiscitis) |
- MSSA (methicilline-gevoelig) ◦ Community-acquired, ‘wild type’ ◦ R/antistafylokokken penicilline, cefalosporine of BL + BLI - MRSA (methicilline-resistent) ◦ Nosocomiaal ◦ Resistent voor (quasi) alle beta-lactam AB (en fluorochinolones) → R/ glycopeptide, linezolid |
| S. Epidermidis | - Commensale flora huid | - Nosocomiaal (katheterinfecties), vreemd lichaam infecties (protheses) | - Zeer frequent resistent aan methicilline (MRSE) |
| S. Pneumoniae | - Transiënte bewoner nasofarynx (>kind) | - Otitis media → meningitis - Sinusitis → meningitis - Mastoiditis → meningitis - COPD exacerbatie - CAP → empyeem, longabces → bacteriëmie, septische shock |
>98% penicilline-gevoelig== ◦ resistentie via MPBP, niet via betalactamase ◦ intermediaire R verhogen dosis ◦ volledige R = andere klasse (glycopeptiden) ≥30% resistentie voor macroliden, tetracyclines, co-trimoxazole== |
| S. Pyogenes | - Huid en mucosa mens | - Tonsillitis → retrofaryngeaal abces, mediastinitis - Huid-en weke delen infectie (erysipelas, necrotiserende fasciitis) - Bacteriëmie, toxic shock syndroom - <CAP, slikpneumonie, empyeem - Endocarditis |
>>peni-gevoelig== ==- 2% resistentie macroliden |
| S. Enterococcus | - Commensale flora darm | - Nosocomiaal (intra-abdominale infecties, katheterinfecties) | • Intrinsiek resistent voor cefalosporines, fluorochinolones, aminoglycosiden,… ◦ E. faecalis : >gevoelig voor penicilline (R/→amoxicilline) ◦ E. faecium (nosocomiaal): >resistent voor penicilline (R/→cfr. S. Aureus (MSSA-MRSA)) |
| E. Coli | - Darm mens en dier (vee), (vervuild) oppervlaktewater | - UWI: cystitis, pyelonefritis, prostatitis - PID - Intra-abdominale infecties: cholecystitis, diverticulitis, … - Enterohemorragische E. coli - Nosocomiale infecties: pneumonie, katheterinfecties, … |
- Klassieke resistentie = beta-lactamases ◦ → R/cefalosporines==, betalactam + betalactamase inhibitor combinatie== - Nieuwere resistentie = extended-spectrum beta-lactamases ◦ == R/==carbapenems ◦ fluorochinolone resistentie ◦ vaak multipel (plasmide) |
| Neisseria Meningitidis | - Neus en keel mens (>asymptomatisch) | - Meningitis - Meningokokkensepsis: bacteriëmie met fulminante septische shock |
- Gevoelig voor penicillines |
| Neisseria Gonnorhea | - Mucosa mens (>asymptomatisch) | - Gonorree - PID |
- Toenemende resistentie voor penicillines (35%), tetracyclines (50%) & fluorochinolones (60%) |
| Campylobacter jejuni | - Darm (rund, kip, kat, vliegen op de boerderij(!)) Klinische beelden |
- Diarree (‘voedselvergiftiging’) ◦ voornaamste verwekker >> Salmonella, Shigella |
• Fluorochinolone: 15-30% • Gevoelig voor macroliden |
| H. Influenza | - Nasofarynx mens - Structureel beschadigde luchtwegen (COPD) |
- cfr. S. Pneumoniae ◦ opportunistisch ◦ respiratoire infecties: otitis, COPD exacerbatie, pneumonie… ◦ H. influenzae type b: neonatale sepsis, epiglottitis, meningitis (vaccinatie) |
- Beta-lactamases 15-20% - Toenemende resistentie voor amoxicilline en amoxicilline/clavulaanzuur door verminderde affiniteit PBP - Macroliden: effluxpompen |
| M. Catarhhalis | - Nasofarynx mens - Structureel beschadigde luchtwegen (COPD) |
- cfr. S. Pneumoniae ◦ opportunistisch ◦ respiratoire infecties: otitis, COPD exacerbatie, pneumonie… |
- Beta-lactamases 30% - Macroliden: effluxpompen |
| Pseudomonas Aeruginosa | - Huis, omgeving (water) (niet in lichaam) | - Respiratoire infecties bij structurele longafwijkingen (bronchiëctasieën, mucoviscidose) - Nosocomiale infecties ◦ HAP, VAP ◦ Bacteriëmie, katheters ◦ Wondinfecties (brandwonden) ‼️ Belangrijkste probleemkiem in ziekenhuis wegens RESISTENTIE |
- Vaak multipel - Natuurlijke resistentie: beta-lactam ◦ (geringe permeabiliteit + constitutioneel beta-lactamase) - Verworven resistentie: >>multipel tot omniresistent |
| Peptostreptococcus, Veilonella, Bacterioides, Fusobacterium, Prevotella, Clostridium, (Pasteurella, Eikenella)… | - Normale flora mond (mens en dier) & darm - Omgeving (vuil) |
- Polymicrobiële, necrotiserende infecties en abcessen: CA, nosocomiaal ◦ zelden primair verantwoordelijk voor een infectie - Hoofd-en hals - Huid- en weke delen - Aspiratiepneumonie, empyeem, longabces - IA infecties (perforaties, abcessen, collecties) |
- Intrinsieke resistentie: >cefalosporines, aminoglycosiden, >fluorochinolones, co-trimoxazole -Verworven resistentie ? betalactamasen |
| C. Difficile | - Normale flora darm (10%) | - Nosocomiaal, nooit primair ◦ overgroei toxine-producerende stam → diarree, pseudomembraneuze colitis, toxisch megacolon (uitgelokt door antibiotica: eradicatie normale flora) |
Vooralsnog beperkt |
| Mycoplasma Pneumoniae | - Humaan, zoönose | - Respiratoire infecties, griepaal beeld, bronchitis, ‘atypische pneumonie’, fulminante pneumonie (CAP IV) | - Intrinsiek weerstandig aan antibiotica die op celwand aangrijpen: betalactam, glycopeptiden, - Gevoelig voor macroliden, fluorochinolones, tetracyclines - Verworven resistentie? (o.a. macroliden) |
| Chlamydia spp | - Humaan, zoönose | - Respiratoire infecties, griepaal beeld, bronchitis, ‘atypische pneumonie’, fulminante pneumonie (CAP IV) | - Intrinsiek weerstandig aan antibiotica die op celwand aangrijpen: betalactam, glycopeptiden, - Gevoelig voor macroliden, fluorochinolones, tetracyclines - Verworven resistentie? (o.a. macroliden) |
| Legionella pneumophila | - (lauw) water | - Respiratoire infecties, griepaal beeld, bronchitis, ‘atypische pneumonie’, fulminante pneumonie (CAP IV) | - Intrinsiek weerstandig aan antibiotica die op celwand aangrijpen: betalactam, glycopeptiden, - Gevoelig voor macroliden, fluorochinolones, tetracyclines - Verworven resistentie? (o.a. macroliden) |
Aeroob
Gram-positief
Staphylococcus
Streptococcus
Gram-negatief
Enterobacterales
Enterobacter
Klebsiella Serratia
Citrobacter
Proteus