Aortakleplijden
Aortaklepstenose
Wat?
Meest voorkomende klepaandoening in Europa
Chronisch progressieve aandoening met toenemende afterload in het LV, resulterend in LV hypertrofie en -dysfunctie
Oorzaken?
-
Gecalcifiëerde aortaklep
Meest frequente vorm
- 70+
- Risicofactoren: atherosclerose, leeftijd, mannelijk geslacht, verhoogd LDL, verhoogd LP(a), hypertensie, diabetes, roken -
Bicuspiede aortaklep
- Aangeboren hartafwijking (1-2%)
- 2 klepblaadjes ipv 3
→ turbulente flow
→ versnelde degeneratie en calcifiëring - Geïsoleerd of met coarctatio dilatatie aorta ascendens (cave dissectie)
-
Rheumatische aortaklep
- Bij 30-40% patiënten met acuut gewrichtsrheuma
- Meestal ook rheumatisch mitraalkleplijden (vaak ook eerst aangetast)
- Inflammatie met fusie, verdikking en calcificatie
- Chronisch nierlijden
- Bestraling
- Ziekte van Paget
Fysiopathologie?
Obstructie LV lediging
→ LV druk stijgt
→ LV hypertrofie
→ mismatch spiermassa vs coronair vaatbed
→ ischemie
→ angor, aritmie, hartfalen
DD: andere vormen van LV obstructie → supraventriculaire aortastenose, subvalvulair membraan, hypertrofische cardiomyopathie met LVOT obstructie
Kliniek?
Symptomen
Lange tijd asymptomatische evolutie
→ klepoppervlakte <1/3 vooraleer klachten
→ bij symptomen is de prognose wel bijster slecht (2-3 jaar)
Gedaalde inspanningstolerantie & inspanning verergert klachtenpatroon (dyspneu, syncope)
Thoracale pijn (ischemie)
SAD (syncope, angor, dyspneu)

Klinisch onderzoek
Pols → zwak sinusaal, trage upstroke
Auscultatie
- Puntstoot → hypertrofie zonder dilatatie
- Systolische geruis
-
Crescendo en decrescendo
-
Best gehoord thv aortapunt
-
Uitstraling naar hals en/of AA

-
Diagnose?
-
RX thorax
Normale hartschaduw
Gedilateerde AA
Toename CTI bij hartfalen
Soms calcificaties thv aortaklep te visualiseren -
EKG
Meestal behoud sinusritme
LV strain (ST-depressie en T-inversie) -
Echo
LV hypertrofie
Verdikte blaadjes
Calcificaties
Gedaalde mobiliteit
Doppler → verhoogde snelheden
Klepoppervlak? < 1cm2 -
Catherisatie
peak-to-peak measurement
Drukgradiënt > 50mmHg
Behandeling?
Pre-operatief
- Grondige tandsanering
- Risico op hematogene verspreiding van orale flora naar prothesemateriaal
- Volledige echocardiografie
- evaluatie hartkleppen, cardiale functie en cardiale diameters
- Coronarografie
- Geassocieerde asymptomatische coronaire stoornissen uitsluiten
- Medicatie
- Stop NOAC 2 dagen preoperatief
- Stop clopidogrel 5 dagen preoperatief
- Aspirine kan verder
Klepvervanging
Biologische klep (xenograft)
PRO
- Beperkte degeneratie bij oudere patiënten → voorkeur > 70j
- Geen vitamine K antagonisten nodig, enkel aspirine (in sinusritme)
CONTRA
- snellere calcificatie bij jongere patiënten
- ECC noodzakelijk
Biologische klep (homograft)
PRO
- Goede hemodynamiek
- Enkel aspirine nodig
- Versatiel (enkel klep of ook vaten)
- Voorkeur bij congenitale operaties (Ross)
CONTRA
- Calcificaties, degeneratie, insufficiëntie…
- ECC noodzakelijk
Mechanische klep
PRO
- zeer duurzaam → voorkeur bij jonge patiënten
- gunstige hemodynamiek
CONTRA
- noodzaak tot levenslang vitamine K antagonisten (INR ~ 2)
- risico op bloeding + thromboembolische fenomenen
- maakt geluid
- ECC Noodzakelijk
Geen NOAC’s
Sutuurloze klepporthese
Indicaties slecht afgelijnd
PRO
- kleinere incisie
- verkorte ischemietijd
- nuttig bij langere procedures
CONTRA
- Meer kans op postoperatief AV-blok
- migratie klepprothese
- paravalvulair lek
Transcatheter aortic valve implantation (percutaan)
Momenteel enkel bij >80j of bij een hoog heelkundig risico
PRO
- minder ingrijpend
- geen ECC nodig
CONTRA
- duur
- duurzaamheid klep?
Bij vermoeden van endocarditis liever chirurgisch
Technische aspecten kunnen TAVI bemoeilijken (coronaire occlusie, embolisatie kalk…)
Valvutomie bij kinderen
Klepheelkunde
Minder gebruikt bij aorta (eerder bij mitralis en tricuspidalis), enkel indien:
-
symptomatische stenose
-
matig - ernstige stenose EN gedaalde LV functie (EF<50%)
-
matig - ernstige stenose EN een andere simultane ingreep
-
Postoperatief
Complicaties- ECC specifieke complicaties
- Hypertensie
- LV hypertrofie door aortastenose
- hogere weerstand verdwijnt na wegnemen verkalkte klep
- R/ antihypertensiva
- Diastolische dysfunctie
- door LV hypertrofie
- preload optimaliseren door R/ beta-blokker
Aortaklepregurgitatie
Wat?
Regurgitatie van bloed uit aorta naar LV
Door dilatatie aortaroot of beschadiging klep
Acuut of chronisch
= aortainsufficiëntie
Oorzaken?
Acuut
Infectieuze endocarditis (meest frequent)
Aortadissectie
Rheumatic fever
Falen van kunstklep
Chronisch
Rheumatic hart disease
Syfillis
Arthritiden
Ernstige hypertensie
Bicuspiede aortaklep
Marfan
Fysiopathologie?
Reflux van bloed in diastole uit aorta naar LV
→ debiet neemt compensatoir toe om cardiac output te bewaren
→ LV dilatatie met gedaalde mechanische efficiëntie
→ verhoogd energiegebruik
→ systolo-diastolisch drukverschil neemt toe (diastolische P daalt)
→ gedaalde coronaire perfusie (coronairen bevloeien vooral tijdens systole)
→ minder energieaanvoer
→ progressieve dysfunctie linkerhartkamer
Kliniek?
Symptomen
Lange tijd asymptomatische evolutie
- vaak zelfs hartfalen als eerste klacht
Gedaalde inspanningstolerantie (dyspneu)
Bonzend hart (~ groot systolo-diastolisch drukverschil)
Angina pectoris (~ gedaalde diastolische flow)
Klinisch onderzoek
Pols (sterk pulsatiel)
Puntstoot (verplaatsing naar links onder, bonzend)
Auscultatie
- Typisch systolo-diastolisch geruis
- verhoogde antegrade flow
- diastolisch lek
- best te horen in zittende houding, licht voorovergebogen
- Duroziez geruis, Teken van De Musset

Diagnose?
-
RX thorax
Cardiomegalie (toename CTI)Dilatatie AA
Zelden calcificaties
-
EKG
Meestal behoud sinusritme -
Echo
LV hypertrofieSterk contractiel LV (hoog debiet)
Dilatatie AA
Shudder (anterior M-klep leaflet)
Doppler
→ regurgitatiejet
→ aortaflow omkeer bij ernstige AR -
Hartcatherisatie
Einddiastolische druk egalisatie tussen aorta en LV
→ wijst op ernstige AS + AR
Behandeling?
Hemodynamische weerslag controleren
Klepvervanging
- Best voor optreden LV-dysfunctie
- Anders risico op onvolledig functieherstel - Bij
- Acute, ernstige AR (bv endocarditis)
- Chronische symptomatische ernstige AR
- Chronische asymptomatische ernstige AR, maar flinke LV dilatatie
- Gelijktijdig andere chirurgische hartinterventies (bv. aortadilatatiebehandeling)
Klepherstel
- Bij
- Geïsoleerde aortaklepregurgitatie
Ross-operatie
- Bij
- jonge patiënten
Aandacht voor onderliggende oorzaak (bv endocarditis)
-
Postoperatief
Hemodynamisch- vaak gedilateerde LV bij belangrijke aortaklepregurgitatie
- in eerste fase hyperdynamisch, maar bij lang wachten evolutie naar gedaalde LV functie
- afwachten of dit verdwijnt na AVP of AVR
Medicatie
- Bij mechanische AVR → levenslang VKA
- Bij klepherstel of klepsparende chirurgie → enkel aspirine
Pulmonaalklepstenose
Oorzaken?
Alleenstaand of bij complex congenitaal hartgebrek
Zelden bij acuut gewrichtsrheuma of carcinoied syndroom
Kliniek?
Symptomen
Moeheid
Syncope
Klachten van RV-falen
Kritieke P-klep stenose incompatibel met leven
Klinisch onderzoek
Auscultatie
- Ruw systolisch geruis L2 parasternaal
- 2de toon niet goed te horen
Jugularis stuwing
Diagnose?
-
RX thorax
Forse pulmonaalboog -
Echo
RV hypertrofieDoppler
- Verhoogde snelheden P-klep
Therapie?
Pulmonaalklepdilatatie
P-klepvervanging (heelkundig of percutaan)
Pulmonaalklepregurgitatie
Wat?
Meest frequent verworven pulmonaalklep aandoening
= pulmonalisinsufficiëntie
Oorzaken?
Meestal door verhoogde pulmonaaldrukken
- Met of zonder dilatatie van de pulmonaalklepring (functioneel defectà
Soms door destructie pulmonalis kunstklep
Diagnose?
Typische ausculatie (diastolisch decrescendogeruis)
EKG
Therapie?
Meestal geen therapie noodzakelijk (goed getolereerd)
Soms nood tot pulmonaalklepvervanging